Mộng đào xuân Hà Nội phố – Hoài Hương

Một e ấp nụ chúm chím đông.
Hai mê hoặc hoa hư ảo hồng.
Ba nõn nà xanh ma mị lá.
Bốn mộng mơ tình dịu dàng Xuân.

Không biết tự bao giờ mà hoa đào được chọn là loài hoa đón xuân của kinh thành
Thăng Long, phải chăng sắc xanh nõn nà của mầm lá, sắc hồng hư ảo của nụ, sắc
đỏ rực của cánh hoa cho ước vọng may mắn của một năm mới? Hay sắc thắm của
hoa còn được xem như màu của thần linh trấn yêu, trừ ma quỷ theo tích xưa nên
hoa đào như “linh hoa” của Tết Nguyên đán nơi kinh thành? Chỉ biết là nếu không
có những đốm đỏ hồng như ngọn lửa nhỏ của hoa đào trong gió lạnh thì xuân nhạt
mất khí sắc, cho dù vẫn có muôn hoa ngàn tía rỡ ràng đón xuân.

Chẳng biết tự khi nào, nhưng ít nhất cũng cả trăm năm nay, những ngày giáp Tết
Nguyên đán, thì như một mặc định, chợ hoa Hàng Lược trở thành một rừng hoa
đào di động quyến rũ mọi người đến ngắm hoa. Hoa đào của các làng trồng đào
danh tiếng ven ô và các vùng xung quanh tập trung về đây, có cả những sắc đào từ
rừng Tây Bắc ngược về xuôi. Nam thanh nữ tú, tao nhân mặc khách, thi họa nhân
gian, từ già đến trẻ… gần như tụ tập về đây, để rồi chen trong sắc đào, cả một cõi
hồng trần nhộn nhịp, ồn ào, náo nhiệt…

Long lanh giọt ngọc đậu nhành non.
Mơn man hương gió chạm nụ tròn.
Tương tư đào viên sương khói mỏng
Bãng lãng mỹ nhân dạo gót son

Tôi từ phương Nam nắng vàng mật, lấy cớ ngắm hoa đào trong mưa xuân nên bay
ra với em Hà Nội. Để rồi như một giấc mộng đào xuân, tôi được em đưa đi như
trong cổ tích lạc vào vườn đào huyền thoại kinh thành Thăng Long xưa, với hàng
ngàn gốc đào bích, đào phai cổ thụ đủ mọi dáng thế. Cảm giác thật lạ khi chạm vào
những nụ đào phơn phớt hồng, như nghe được chuyển động mơ hồ, để rồi như bị
thôi miên khi thấy từ từ những cánh hồng phai mềm mại trong suốt, tách dần từng
cánh, xòe ra như một mời gọi ma mị.

Như đi trong cõi thần tiên khi em đưa tôi đến bên một gốc đào bích hình thù cổ
quái, không biết bao tuổi, nhưng thân cành vươn ra hàng trăm nhánh to, màu hoa
thắm như môi son thiếu nữ đầy mê hoặc. Khí lạnh mịn đặc như miếng thạch trắng,
sương mù phủ màu khói nhạt mỏng manh càng làm cho sắc đỏ của cây đào bích

rực lên. Nghe trong thinh không có tiếng lao xao nhẹ như hơi thở, phải chăng
những cánh hoa đào đang trò chuyện bằng mật ngữ riêng của mình? Mà hình như
nhũng cánh đào đang tỏa mùi hương bãng lãng quyến rũ, hay từ trong vườn đào có
những nàng tiên nữ ghé xuống phàm trần thưởng hoa vương lại hương thơm hư
ảo? Dường như tôi đang chạm vào mỗi cành hoa, mỗi chồi lá, để cảm giác nghe
được mùi hương của âm thanh? Bên tôi là em Hà Nội, đẹp như một nụ đào xuân,
mộng và thực đan xen ngọt ngào.

Trở về phố, nắm tay em Hà Nội đi ngắm những cành đào được cắt tỉa công phu,
cắm trong những cái độc bình dáng cổ men lam bày trang trí trong những cửa hàng
lộng lẫy, chợt nhớ câu chuyện cũ được nhà văn Hà Ân, một chiến sĩ Trung đoàn
Thủ đô, người Hà Nội, kể lại khi ông còn sống. Ông kể, Tết năm 1947, khi ấy
Trung đoàn Thủ Đô “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” đang chiến đấu trong thành
Hà Nội, nhưng vẫn chuẩn bị một tiệc tất niên mời khách ngoại giao đoàn quốc tế.
Lúc đó, mọi thứ cho bàn tiệc đã đầy đủ, chỉ thiếu một cành đào, không có đào thì
chưa phải tiệc Xuân, nhưng có cành đào thì không hề dễ, phải vượt qua rất nhiều
điểm đang giao tranh giữa Việt Minh- quân đội Pháp, để ra ngoại thành mang về.
Một tổ ba người trong đó có ông đã được cử đi, sau nửa ngày, họ hoàn thành
nhiệm vụ, mang về một cành đào bích Nhật Tân tuyệt đẹp. Bữa tiệc tất niên đó đã
để lại ấn tượng sâu sắc với khách ngoại giao đoàn từ chính cành đào bích, họ nói
rằng, cành đào như một biểu tượng chiến thắng của Việt Minh, và họ tin vào điều
đó.

Nếu mùa xuân kinh thành Thăng Long mà không có hoa đào sao là xuân? Có phải
vậy mà Hà Nội phố giáp Tết Nguyên đán là nơi tụ hội của ngàn sắc hoa lộng lẫy,
kiêu sa, rực rỡ…, nhưng hoa đào lại luôn nổi bật bởi nhan sắc mong manh sương
khói diễm lệ, đặc biệt tao nhã, để khi đối diện với hoa, là sự chiêm ngưỡng, thưởng
ngoạn, nâng niu… Đào không chỉ là đẹp, mà còn là “linh hoa” của xuân Hà Nội,
cũng phải cầu kỳ chọn cây từ những dáng thế như: Long giáng, Phượng vũ, Bạt
phong, Song thụ, Huynh đệ đồng khoa, Mẫu tử, Tráng sĩ tung hòanh, Trực xiên,
Tam đa, Tam Tài, Ngũ phúc, Song long, Độc hành, Túy ông, Tiều phu quảy tử,
Nhất trụ quy thiên, Thượng mã, Giai nhân, Dáng Trực, Gió lùa, Thác đổ, Phụ tử,
Mẫu tử … Chọn cành, thì luôn chọn những cành có dáng thế tròn, các cành nhỏ
quấn quýt tụ hội, như một sự tròn đầy viên mãn, hay có dáng vươn cao như một sự
phát đạt thăng tiến…, để tượng trưng cho ước vọng năm mới tốt đẹp, phồn vinh, an
bình…

Và em Hà Nội trong tôi như nụ đào phai, như cánh đào bích, để khi về phương
Nam nắng gió, tôi tương tư em mỗi khi Xuân về Tết đến, như một giấc mộng đào
xuân Hà Nội phố.

Biên tập: Vương Chi Lan